64 biti angl 64 bit v informatici i obchislyuvalnij tehnici vikoristovuyetsya dlya poznachennya struktur i tipiv danih rozmir yakih v pam yati komp yuteriv stanovit 64 biti sho dorivnyuye 8 bajtam Arhitekturi komp yuteriv yaki shiroko vikoristovuyut registri adresni shini abo shini danih rozryadnosti 64 biti nazivayutsya 64 bitovimi arhitekturami abo 64 rozryadnimi arhitekturami 64 bitovi arhitekturi vikoristovuvalisya v superkomp yuterah iz 1970 h rokiv Cray 1 1975 a v robochih stanciyah i serverah z procesorami simejstva RISC iz 1990 h rokiv Z 2003 roku shiroko vikoristovuyutsya v personalnih komp yuterah x86 64 i PowerPC 64 64 bitovij registr zdatnij zberigati v sobi odne z 264 18 446 744 073 709 551 616 znachen Procesor iz 64 bitovoyu adresaciyeyu pam yati mozhe bezposeredno zvertatisya do 16 eksabajt 16 mln terabajt pam yati Zmist 1 Istoriya 64 bitovih procesoriv 2 Istoriya 64 rozryadnih operacijnih sistem 3 Div takozh 4 Primitki 5 PosilannyaIstoriya 64 bitovih procesoriv Redaguvati1961 IBM stvoryuye superkomp yuter IBM 7030 Stretch sho vikoristovuye 64 bitovi dani i 32 ta 64 bitovi mashinni kodi 1974 Control Data Corporation predstavlyaye vektornij superkomp yuter CDC STAR 100 en yakij maye 64 rozryadni instrukciyi poperedni sistemi CDC vikoristovuvali 60 bit dlya zberigannya instrukcij 1976 Cray Research stvoryuye superkomp yuter Cray 1 yakij vikoristovuye 64 bitovi mashinni kodi 1983 Elxsi vipustila paralelnij minisuperkomp yuter Elxsi 6400 sho maye 64 bitovi registri danih i 32 bitovu sistemu adresaciyi 1989 Intel vipustila RISC procesor Intel i860 Hocha v reklamnih materialah vin nazivavsya 64 bitovim procesorom u nogo bula 32 rozryadna arhitektura dopovnena blokom 3D grafiki z 64 bitovimi operaciyami nad cilimi chislami 1 1991 MIPS vipustila pershij 64 rozryadnij mikroprocesor R4000 z sistemoyu komand MIPS III 2 Procesor vikoristovuvavsya v grafichnih stanciyah SGI pochinayuchi z IRIS Crimson V Kendall Square Research stvoryuyut superkomp yuter KSR1 na bazi 64 rozryadnih procesoriv Vikoristovuvalasya operacijna sistema OSF 1 1992 Digital Equipment Corporation DEC pochav vipusk 64 rozryadnih procesoriv Alpha yaki rozvinulisya z proektu PRISM 3 1994 Intel ogoloshuye pro plani shodo stvorennya spilno z Hewlett Packard 64 rozryadnoyi arhitekturi IA 64 dlya zamini IA 32 i PA RISC iz ochikuvanoyu datoyu vipusku u 1998 1999 rokah 1995 Sun pochinaye vipusk 64 rozryadnih procesoriv SPARC pid brendom UltraSPARC Nova arhitektura otrimuye nazvu SPARC v9 4 IBM vipuskaye procesori PowerPC AS A10 i A30 64 rozryadni procesori arhitekturi PowerPC AS 5 IBM vipuskaye novi versiyi serveriv AS 400 z novimi 64 bitovimi procesorami PowerPC AS 1996 Nintendo predstavila igrovu konsol Nintendo 64 pobudovanu na bazi deshevoyi versiyi procesora MIPS R4000 HP vipuskaye procesor PA 8000 iz 64 rozryadnoyu versiyeyu arhitekturi PA RISC 6 1997 IBM vipustila linijku RS64 64 rozryadnih procesoriv PowerPC PowerPC AS 1998 IBM vipustila procesor POWER3 yakij ye povnistyu 64 rozryadnim procesorom arhitekturi PowerPC POWER 7 1999 Intel publikuye opis naboru instrukcij arhitekturi IA 64 AMD rozkrivaye opis 64 rozryadnogo rozshirennya arhitekturi IA 32 nazvanogo x86 64 piznishe perejmenovanogo v AMD64 2000 IBM vipustila pershij 64 rozryadnij mejnfrejm z arhitekturoyu z Architecture zSeries Z900 z Architecture ye 64 rozryadnim rozvitkom 32 rozryadnoyi arhitekturi ESA 390 spadkoyemcya arhitekturi System 360 2001 Intel pochinaye postachannya procesoriv IA 64 pislya dekilkoh zatrimok Procesori vipuskayutsya pid brendom Itanium i priznachayutsya dlya visokogo klasu serveriv Prodazhi ne dosyagayut prognozovanih obsyagiv 2003 AMD predstavila procesori Opteron i Athlon 64 z arhitekturoyu AMD64 Apple vipustila 64 rozryadnij komp yuter G5 z procesorom PowerPC 970 IBM Intel zayavila sho ne zbirayetsya vipuskati inshih 64 rozryadnih procesoriv krim procesoriv Itanium 2004 Reaguyuchi na rinkovij uspih AMD64 Intel zayavlyaye pro rozrobku sumisnogo rozshirennya IA 32e piznishe perejmenovanogo v EM64T a potim v Intel 64 Intel pochinaye postachannya onovlenih Xeon i Pentium 4 z pidtrimkoyu novih 64 rozryadnih instrukcij VIA Technologies ogolosila pro rozrobku 64 rozryadnogo procesora Isaiah 8 2006 Alyans Sony IBM i Toshiba pochav virobnictvo 64 rozryadnogo gibridnogo mikroprocesora Cell dlya PlayStation 3 serveriv ta inshih zastosuvan 2013 Kompaniya Apple vipuskaye smartfon iPhone 5s sho pracyuye na pershomu serijnomu 64 bitovomu ARM procesori Apple A7 Istoriya 64 rozryadnih operacijnih sistem Redaguvati1985 Cray vipustila UNICOS pershu 64 rozryadnu versiyu OS Unix 9 1993 DEC vipustila Yuniks podibnu 64 rozryadnu OS DEC OSF 1 AXP dlya sistem z procesorami DEC Alpha piznishe OS perejmenovana v Tru64 UNIX 1994 Pidtrimka 64 rozryadnogo MIPS procesora R8000 dodana kompaniyeyu Silicon Graphics do OS IRIX versiyi 6 0 1995 DEC vipustila OpenVMS 7 0 pershu 64 rozryadnu versiyu OpenVMS dlya Alpha Pidgotovleno pershij 64 rozryadnij distributiv Linux dlya procesoriv Alpha 10 1996 Pidtrimka 64 rozryadnogo MIPS procesora R4000 dodana kompaniyeyu Silicon Graphics do OS IRIX versiyi 6 2 1998 Sun vipuskaye Solaris 7 z pidtrimkoyu 64 rozryadnih procesoriv UltraSPARC 2000 IBM vipustila z OS 64 rozryadnu OS na bazi MVS dlya novih mejnfrejmiv zSeries Trohi piznishe vipushenij 64 rozryadnij Linux dlya zSeries 2001 Microsoft predstavila 64 bitovu versiyu Windows XP dlya procesoriv Itanium 2003 Apple vipustila OS Mac OS X Pantera z pidtrimkoyu 64 rozryadnih obchislen dlya procesoriv PowerPC 970 11 Dekilka distributiviv Linux pochinayut pidtrimku AMD64 Microsoft anonsuye plani zi stvorennya versiyi OS Windows dlya platformi AMD64 Pidtrimka AMD64 z yavlyayetsya v OS FreeBSD 2005 31 sichnya Sun vipustila OS Solaris 10 iz pidtrimkoyu AMD64 j EM64T U kvitni Microsoft vipustila Windows XP Professional x64 Edition dlya AMD64 i EM64T 2007 Apple vipuskaye Mac OS X 10 5 Leopard iz pidtrimkoyu 64 rozryadnih program na PowerPC 970 i EM64T Div takozh Redaguvati16 bit 32 biti 128 bitPrimitki Redaguvati i860 64 Bit Microprocessor Intel 1989 Arhiv originalu za 13 serpnya 2012 Procitovano 30 listopada 2010 Joe Heinrich MIPS R4000 Microprocessor User s Manual Second Edition 1994 MIPS Technologies Inc Richard L Sites Alpha AXP Architecture Digital Technical Journal Volume 4 Number 4 1992 Digital Equipment Corporation Linley Gwennap UltraSparc Unleashes SPARC Performance Microprocessor Report Volume 8 Number 13 3 October 1994 MicroDesign Resources J W Bishop et al PowerPC AS A10 64 bit RISC microprocessor IBM Journal of Research and Development Volume 40 Number 4 July 1996 IBM Corporation Linley Gwennap PA 8000 Combines Complexity and Speed Microprocessor Report Volume 8 Number 15 14 November 1994 MicroDesign Resources F P O Connell and S W White POWER3 The next generation of PowerPC processors IBM Journal of Research and Development Volume 44 Number 6 November 2000 IBM Corporation VIA Unveils Details of Next Generation Isaiah Processor Core VIA Technologies Inc Arhiv originalu za 13 serpnya 2012 Procitovano 18 lipnya 2007 Stefan Berka Unicos Operating System www operating system org Arhiv originalu za 13 serpnya 2012 Procitovano 19 listopada 2010 My Life and Free Software Arhiv originalu za 7 travnya 2017 Procitovano 3 sichnya 2017 John Siracusa Mac OS X 10 6 Snow Leopard the Ars Technica review Ars Technica s 5 Arhiv originalu za 13 serpnya 2012 Procitovano 6 veresnya 2009 Posilannya RedaguvatiBitovij Slovnik ukrayinskoyi movi u 20 t K Naukova dumka 2010 2022 64 Bit Programming Models Why LP64 Arhivovano 25 grudnya 2008 u Wayback Machine angl AMD64 EM64T architecture Arhivovano 7 sichnya 2012 u Wayback Machine angl Vsyo pro 64 bit Arhivovano 23 veresnya 2016 u Wayback Machine ros Otrimano z https uk wikipedia org w index php title 64 biti amp oldid 35553956
